رضا پهلوی و ائتلاف «سیا»ساخته
روزگاری که بودجه خوب سیا رسید و کار دفتر رضا پهلوی رونق گرفت، عمه شاهزاده، اشرف پهلوی، هم وارد شد و او هم یکمیلیون و سیصدهزار دلار کمک کرد. بوی پول بلند شده بود و کمکم دور رضا هم شلوغتر.
آن زمان هنوز سلطنتطلبی روی بورس بود و خیلی از اطرافیان رضا، مسئولین و درجهداران دوران پدرش بودند که چند سال ابتدایی پس از انقلاب، بیشتر دنبال ایدههایی مثل کودتا و گروههای خرابکاری و براندازی سخت بودند. اما حالا پس از چند سال، هم خودشان و هم کشور و سرویسهای اطلاعاتی حامیشان، واقعبینتر شده و دور آن ایدهها را خط کشیده بودند. به همین خاطر ایده «شوراهای مشروطیت» در دستور کار رضا و تیمش قرار گرفت.
شاخصه بارز شوراهای مشروطیت این بود که رضا پهلوی در این ایده، نه مثل پدر و پدربزرگش شاهی خودکامه و مستبد، بلکه شاهی در چارچوب قانون اساسی مشروطه معرفی میشد که قرار است برآیند همه نظرات را مورد توجه قرار دهد و کشور را اداره کند. این ایدهای بود که آن زمان بین نیروهای سلطنتطلب هم پذیرش بیشتری داشت.
اساسا رضا، این ولیعهد جوان و ناکام بیستوچندساله، چندان اهل ریسک و خطر نبود. احمدعلی مسعودانصاری، رئیس امور مالی شخصی رضا پهلوی که او را بهخوبی میشناسد، بعدها در خاطراتش میگوید «این شیوه عمل با شخصیت رضا پهلوی هم سازگارتر بود. درست است که رضا حکومت را میخواست، اما از هر مبارزه عملی و حضور در میدان جنگ هراس داشت... هربار که طرحی به مرحله جدی و لزوم دخالت مستقیم او و گرفتن رهبری جنگی آن میرسید، پس میزد.»
پول سیا با بازیگری رضا کارش را کرد. غلام کاظمیان در آمریکا و شاهین فاطمی در اروپا فعال شدند و کمکم «شورای مشروطیت» در ادبیات سلطنتطلبان پررنگ شد. شوراهای مشروطیت، این ائتلاف دستساز سیا، نسخه شفابخش اپوزیسیون و ایده نویی معرفی شد که میتواند طومار جمهوری اسلامی را در هم بپیچد؛ غافل از اینکه این ایده و پولهایی که برایش خرج شد، خیلی زودتر از آنچه توقع میرفت ناموفق ماند و همه چیز از هم پاشید.
علت چه بود؟ تلاش برخی نیروهای سلطنتطلب از جمله منوچهر گنجی برای دور زدن تشکیلات رضا و مطرح کردن خودشان نزد سیا بهعنوان الگوی مطلوب براندازی جمهوری اسلامی. علی امینی که دل به تشکیلات رضا پهلوی داده بود با پاپوشی که گنجی برایش ساخته بود، در بروکسل دستگیر شد و مدتی در زندان سر کرد. او به محض آزادی دست به افشاگری علیه مخالف شوراها مشروطیت زد. کار آنقدر بالا گرفت که مطبوعات اروپا هم ماجرای افشاگری نخستوزیر سابق علیه وزیر سابق رژیم پهلوی را سوژه کردند.