فاطمه اخری خواهرامام غریبی که که خودغریب تراست

فاطمه اخری خواهرامام غریبی که که خودغریب تراست

گرچه امام رضا (ع) بیشتر بین شیعیان به دلیل فاصله فراخ مرقد مطهر وی تا بقیع و شهر کاظمین محل مدفن پدر بزرگوار ایشان امام موسی کاظم(ع) به غریب ملقب شده ، اما بوی غربت واقعی را فقط از مرقد مطهر خواهر تنی ایشان بانو فاطمه اخری در رشت می توان استشمام کرد.

مرقد این بانوی بزرگوار از قرون گذشته تا کنون از معرفی در بین شیعیان و مسلمانان آن گونه که در خور شان ایشان است پوشیده مانده و تعداد کمی از شیعیان و حتی مردم کشور و استانهای همجوار گیلان از وجود مرقد ایشان در رشت باخبر هستند.

نام اصلی ایشان فاطمه اخری است، وی دختر چهارم امام موسی کاظم (ع) و خواهر امام رضا (ع) است که پس از شهادت پدر بزرگوارش بر اثر ظلم و جور حکومت عباسی به دیلمان سفر کرد و در سن 24 سالگی به علت بیماری درگذشت.

سبط بن جوزی از مورخان اسلامی به هنگام شمردن خواهران تنی حضرت رضا(ع) و اولاد امام موسی کاظم(ع) از چهار دختر به نام فاطمه یاد کرده است: فاطمه کُبری(س)، فاطمه وُسطی (س)، فاطمه صُغری(س)، فاطمه اُخری(س).

علامه مجلسی نیز به پیروی از ابن جوزی در بحارالانوار از فاطمه های چهار گانه به عنوان فرزندان امام موسی کاظم (ع)یاد کرده است که حضرت معصومه(س)، همان فاطمه کبری است که بارگاه ایشان در شهر قم واقع است.

گفته می‌شود که بارگاه حضرت فاطمه وُسطا(س) در شهر اصفهان وجود دارد، مزار حضرت فاطمه صُغری(س) مشهور به بی‌بی هیبت در کشور آذربایجان (بادکوبه) است و بارگاه مبارک فاطمه اخری(ع) در شهرستان رشت و در منطقه خواهر امام در نزدیکی خیابان استاد مطهری واقع است.

تاریخ تولد فاطمه اخری (س) 971 هجری در مدینه و تاریخ وفات ایشان 995 هجری قمری در گیلان است.
در باور مردم گیلان، وی به همراه برادرانش سید جلال ‏الدین اشرف و میر شمس الدین (علیه السلام) به گیلان مهاجرت ‏کرد و در زمان حکومت سیّد در رشت، از دنیا رفته است‎.‎

آیت الله شیخ محمّد مهدوی در کتاب «سادات متقدمه ‏گیلان» درباره این موضوع چنین می نویسد‎:‎ «فاطمه بنت موسی بن جعفر معروف به فاطمة اخری و ‏مشهور به خواهر امام، یا به همراه برادرش سید جلال الدین ‏اشرف به گیلان آمده و یا بعد از کشته شدن حضرت رضا (علیه السلام)، ‏به دیدن برادر خود به گیلان آمده و در همان وقت و یا قبل از ‏سید جلال الدین اشرف، وفات کرده و در این مکان دفن شده ‏است‎«.‎

برخی از محققان همانند مؤلف کتاب طرائق الحقایق در ‏جلد سوم، صفحه 284 کتابش، از این امامزاده یاد کرده است و ‏می گوید: چهارشنبه دهم رجب سنه 1304‏‎ ‎قمری در رشت به ‏زیارتگاه خواهر امام، مزار فاطمه همشیره رضا (علیه السلام) رفتم و در ‏حاشیه همان صفحه می نویسد: فاطمه بنت موسی بن جعفر(علیه السلام)‏ ‎ ‎وی متولد سرزمین عربستان شهرمدینه منوره است.

وقتی ‏برادر ایشان حضرت احمد بن موسی در اوایل قرن سوم به قصد ‏دیدار برادر بزرگوارش حضرت امام رضا (علیه السلام) رهسپار ‏ایران شد و در این مسافرت بنا به احتمال قوی، یکی از ‏همراهان آن حضرت، بی بی فاطمه اخری، یا خواهر امام بوده ‏است‎.‎

پدر ایشان حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) و ‏برادر ایشان امام رضا (علیه السلام) و خواهران وی: حضرت ‏معصومه(علیها السلام)(فاطمه کبری)، فاطمه وسطی، فاطمه ‏صغری هستند. ‏

دیلمیان به دلیل موقعیت طبیعی قلمرو خود که دارای راه ‏های صعب العبور و کوه های بلند و جنگل های انبوه بود و نیز ‏با پایداری و استقامت و دلاوری مردان سلحشور خویش ‏توانستند تا 250 سال بعد از حمله اعراب به ایران در برابر لشکریان ‏مقتدر خلفای بغداد مقاومت و از ورود آنان به سرزمین خویش ‏جلوگیری کنند‎.‎

در این زمان سرزمین سرسبز گیلان و دیلمان، مأمن و ‏پناهگاه علویان ستمدیده ای گردید که به سبب جور و ستم ‏خلفای بغداد و کارگزاران آنها، مأوا و مسکن خود را رها ‏ساخته و فرار کرده بودند‎.‎

مهاجرت سادات علوی به نقاط امن دیلمان و طبرستان ‏علت های مختلفی داشت؛ از جمله در این مناطق به جهت ‏موقعیت جغرافیایی خاص خود، وقوع جنگ ، لشکرکشی و ‏تصرف در آن از سوی خلفای جور امکان پذیر نبود و از طرفی ‏هم مردم در انتخاب دین و مذهب در مناطق حکومت حاکمان ‏محلی تا حدودی آزادی داشتند‎.‎
از سویی دیگر، مردم دیلمان خصوصاً سرداران دیلمی که ‏عباسیان را دشمن می داشتند، با پناه دادن سادات علوی، آنان را ‏تحت حمایت خویش قرار می دادند و وسایل زندگی و ‏معیشت آنان را فراهم می ساختند.

پناهندگان و سادات جلیل ‏القدر نیز بر اثر معاشرت با مردم دیلمان، آنها را تحت تأثیر قرار ‏دادند و با تعالیم دین مبین اسلام آشنا ساختند‎.‎

وجود زیارتگاه های متعدد در گیلان نشان می دهد که ‏این سرزمین همواره مورد توجه امامزادگان و سادات علوی بوده ‏است و مردم نوع دوست گیلان نیز آنها را حمایت و پشتیبانی ‏می کردند و امروز نیز آرامگاه آنان مورد احترام و زیارتگاه مردم ‏این سامان است‎.‎

پس می توان از جمله دلایل هجرت فاطمه اخری را این ‏چنین برشمرد :‎‏

خفقان، ظلم و شکنجه و آزار و اذیت عمال ‏خلفای عباسی‎

‎استقبال و احترام ایرانیان به فرزندان و فرزند زادگان ائمه ‏اطهار علیهم السلام بویژه مردم دیلم (گیلان)،

دور بودن منطقه ‏ایران از دست خلفای عباسی، تشکیل حکومتهای اسلامی مستقل ‏در بعضی از مناطق ایران،

دیدار از امام رضا علیه السلام،‎ ‎زندگی ‏در سایه امام رضا علیه السلام همراه با امنیت و آرامش‎ .‎

‎ ‎به هرحال، حضرت احمد بن موسی علیه السلام در ‏اوایل قرن سوم به قصد دیدار برادر بزرگوارش حضرت امام ‏رضا علیه السلام رهسپار ایران شد و در این مسافرت بالغ بر ‏‏1200 نفر از امامزادگان و ذراری ائمه علیهم السلام، ایشان را ‏همراهی می کردند.

بنا به احتمال قوی، یکی از همراهان آن ‏حضرت، بی بی فاطمه اخری (علیها السلام)، همین خواهر امام بوده است ‎ ‎از آنجائی که اکثر مورخین، هجرت و شهادت حضرت ‏شاهچراغ را در سنه 203 هـ.ق نوشته اند؛ لذا ورود حضرت ‏خواهر امام به منطقه دیلم را می توان در این سال دانست که در ‏این هنگام آن حضرت سنی بالغ بر 24 سال داشته است.‎

پس از به شهادت رسیدن حضرت احمد بن موسی علیه ‏السلام هر یک از اصحاب حضرت شاهچراغ و امامزادگان، به ‏مناطقی فرار نموده اند که در این میان می توان، ورود حضرت ‏خواهر امام و جمع دیگری از امامزادگان را به منطقه دیلم و ‏رشت نام برد‎ .‎

‎دلایل شهرت فاطمه اخری به خواهرامام‎ ‎اول اینکه از نظر ‏راحتی و سهولت در گفتار در عرف و به جهت اینکه حضرت‎ ‏‏«فاطمه اخری» خواهر امام رضا علیه السلام هستند به این نام ‏مشهور شده است، دیگر اینکه شاید تاریخ بناء بقعه و یا تعمیر ‏آن بر شخصیت مدفون در بقعه شهرت بیشتر پیدا کرده باشد.

امروز زوار این بانوی بزرگوار با تشرف بر سر مرقد وی این زیارتنامه را می خوانند :

لسَّلامُ عَلَیکِ اَیّتُهَا السَّیِّدَةُ الزَّکیَّةُ، اَلطّاهِرَةُ الوَلِیَّةُ، و الدّاعِیَةُ الحفِیَّةُ، اَشهَدُ اَنَّکِ قُلتِ حَقّاً، وَ نَطَقتِ حَقاً وَ صِدقاً، وَ دَعَوتِ اِلی مَولایَ وَ مَولاکِ، عَلانِیَةً وَ سِرّاً، فازَ مُتَّبِعُکِ، وَ نَجا مُصَدِّقُکِ، وَ خابَ وَ خَسِرَ مُکَذِّبُکِ، و المُتَخَلِّفُ عَنکِ، اِشهَدی لی بِهذِهِ الشَّهادَةِ، لِاَکونَ مِنَ الفائِزینَ بِمَعرِفَتِکِ وَ طاعَتِکِ، وَ تَصدیقِکِ وَ اتِّباعِکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ یا سَیِّدَتی وَ ابنَةَ سَیِّدی. اَنتِ بابُ اللهِ المُوتی مِنهُ، وَ المَأخوذُ عَنهُ، اَتَیتُکِ زائِراً، وَ حاجاتی لَکِ مُستَودِعَةً، وَ ها اَنَا ذا اَستَودِعُکِ دینی وَ اَمانَتی، وَ خَواتیمَ عَمَلی، وَ جَوامِعَ اَمَلی اِلی مُنتَهی اَجَلی، وَ السَّلامُ عَلَیکِ وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه.

سلام بر تو ای سرور پاک و پاکیزه و ولی من و ای دعوت کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان به سوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق کننده ات و نومید و زیانکار شد تکذیب کننده ات و آنکس که با تو مخالفت کرد گواه باش برای من این گواهی را تا من به وسیله معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره رستگاران باشم و سلام بر تو ای سرور من و ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را)از آن بگیرند آمده ام به درگاهت برای زیارت و حاجتهای خود را به تو سپرده ام و من اکنون به تو می سپارم دینم و امانتم و سرانجام کارهایم و همه آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش.

در دوره ناصری در سال 1282 هجری قمری، ملا حسنعلی حسنی در ایام حکومت قاسم خان والی بنای بقعه بزرگی را در این مکان با صحن و ایوان و مسجد و سرداب آغاز کرد که پس از مرگ او به پایان رسید و تصویر آن در کتاب‌ های جهانگردان و اروپایی‌ها به چاپ رسیده‌ است.

حاجی ملا رفیع شریعتمدار (مجتهد و متمول تراز اول گیلان در عهد ناصری) در آخرین سال حیات خود یعنی در 1292 هجری قمری برای این بقعه سردری ساخت که هنوز پابرجاست.

این بقعه در دوره قاجاریه ساخته شده و سردر بقعه دارای کاشی کاری به تاریخ 1290 هجری قمری است.

کرونا در ایران سه ساله شد

کرونا در ایران سه ساله شد

۳۰ بهمن ۱۳۹۸ بود که با مثبت اعلام شدن آزمایشات اولیه دو مورد مشکوک به کرونا، وزارت بهداشت رسما ورود این ویروس به کشور را تایید کرد.

در طول این سه سال، حدود ۱۴۵ هزار نفر از هموطنانمان جان خود را بر اثر این بیماری از دست دادند که اسامی برخی از آنها در صدر اخبار قرار گرفت.

هوشیاریِ «شهرام عبدلی» برگشت

هوشیاریِ «شهرام عبدلی» برگشت

امیر غفارمنش:

من ۲۰ دقیقه پیش باخبر شدم که هوشیاریِ شهرام عبدلی بالا آمده و فضای امیدوارکننده‌ای اتفاق افتاد. به گونه‌ای که الان همه گروهِ این پروژه‌ای که در مشهد مشغول به کاریم، خوشحال‌اند.

شهرام عبدلی در انتظار جراحی دوم

شهرام عبدلی در انتظار جراحی دوم

احسان ناجی که در تئاتر «پنچری» با شهرام عبدلی همکاری داشته است، درباره تازه‌ترین وضعیت این بازیگر که به تازگی به دلیل عارضه مغزی در بیمارستان بستری شده است، گفت: آقای عبدلی به هنگام بازی در یک سریال دچار این عارضه شده است. در تماسی که با دوستانی این پروژه داشتم، گفتند که عمل جراحی اول برایشان انجام شده و باید جراحی دومی هم صورت بگیرد.

«اراک» و «مشهد» آلوده‌ترین کلانشهرهای کشور

«اراک» و «مشهد» آلوده‌ترین کلانشهرهای کشور

بر اساس اطلاعات مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، از هشت کلانشهر کشور امروز (۳۰ بهمن) اراک و مشهد به عنوان آلوده‌ترین کلانشهرها با آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون شناخته شده‌اند چراکه میانگین کیفیت هوای این کلانشهرها ۱۲۰ و در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس بوده است.