خطای راهبردی روحانی
فرهیختگان: دوشنبه هفته گذشته 27تیرماه، مسئولان دولت سابق بهمناسبت عید غدیر به دیدار رئیس پیشین خود، حسن روحانی رفتند. تا اینجای ماجرا اتفاق چندان عجیبی نیفتاده است. تعدادی از وزرا و مقامات شاغل در دولتهای یازدهم و دوازدهم دیداری با یکدیگر تازه کردهاند و همانطور که انتظار میرود، گپوگفتی هم درباره مسائل روز کشور داشتهاند.
آنچه توجهها را درباره این جلسه بهخود جلب میکند، آن بخش از گفتوشنودهایی است که بهعنوان خروجی رسانهای این دیدار عیدانه در فضای مجازی دستبهدست شد.
اینطور که در تصاویر دیده میشود، علیرغم حضور افرادی مثل محمد نهاوندیان رئیسدفتر روحانی در دولت یازدهم، محمود واعظی رئیسدفتر او در دولت دوازدهم و معصومه ابتکار یکی از معاونان او در دولت دوازدهم، این عبدالناصر همتی (که البته پیش از او آذریجهرمی در آنجا نشسته بود)، جواد ظریف و محمدباقر نوبخت هستند که بهترتیب صندلیهای کنار حسن روحانی را پر کردهاند.
نکته جالبتوجه در این باره آنکه سه موضوعی که روحانی درباره آنها اظهارنظر کرد و این اظهارنظرهای رسانهایشده حواشی نسبتا گستردهای را هم بهدنبال داشت، بهترتیب شوخی روحانی و همتی با موضوع دلار، حمله روحانی به مصوبه برجامی مجلس و مساله کسری بودجه سال1400 و وضعیت اقتصادی کشور هنگام تغییر دولت بود که دقیقا به حوزه فعالیت سه وزیر سابقی بازمیگشت که کنار روحانی نشسته بودند.
همانطور که پیشتر در شماره۲۸ دی۱۴۰۰ «فرهیختگان» با عنوان «گاف بزرگ عراقچی در وین۶» به آن پرداختیم، شرایط حاکم مذاکرات هستهای در ششمین دور، آن چیزی نبود که درنتیجه خود منافع ایران را تامین کند.
اما آنچه لازم است بعد از ادعای اخیر حسن روحانی مجددا یادآوری شود، امتیازات فرابرجامی و عجیب مورد مطالبه طرف غربی ازجمله تعهد ایران درخصوص حذف سانتریفیوژهای نسل جدید، نابودی اورانیوم غنیشده 60درصد و بازگشت به شرایط غنیسازی 3.6درصد بود که مذاکرهکنندگان کشورمان نیز بهسمت پذیرش آنها قدم برداشته بودند.
این اتفاق درحالی رخ میداد که طرف غربی درمقابل حتی حاضر به لغو تحریمهای دوره ریاستجمهوری ترامپ هم نشده بود. بهبیان دیگر، مذاکرات وین با این اوصاف بهسمت یک فاجعه تمامعیار پیش میرفت که عواملی ازجمله قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها از وقوع آن جلوگیری کرد قانونی که در همین جلسه روحانی با ناراحتی از آن یاد کرد.
نکته قابلتوجه و البته تعجبآور اینکه موارد مورد اشاره درباره مطالبات فرابرجامی غرب از ایران و نزدیکشدن کشورمان به یک توافق بد دیگر در مقطعی رخ میداد که مذاکرات وارد ششمین دور شده بود.
این مساله میتواند نشاندهنده شرایط بهمراتب بدتر مذاکرات در پنج دور پیش از آن باشد، پنج دوری که همه پیش از تصویب اقدام راهبردی برای لغو تحریمها توسط مجلس پیگیری شده بود.
درخصوص اظهارات پرحاشیه حسن روحانی در گفت و گوهای زیر بیشتر بخوانید؛
بایدن بیشتر از روحانی به اهمیت قانون مجلس واقف است (لینک)
بایدن بعد از قانون مجلس پای کار مذاکره آمد (لینک)