#پاسخ_شبهه #عدالت_صحابه #فتح_۲۹
پاسخ حلی(قسمت دوم):
آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد آنست که مراد از «وَالَّذِینَ مَعَهُ» در این آیه چه نوع از معیت و همراهی با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می باشد؟ آیا صرف معیت و همراهی ظاهری با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بدون انجام عمل صالح کفایت می کند؟ یا اینکه معیت باید بصورت معنوی و با انجام دادن عمل صالح باشد؟
جواب: منظور از معیت و همراهی در این آیه، معیت معنوی و انجام عمل صالح می باشد. زیرا صرف معیت ظاهری بدون انجام دادن عمل صالح کفایت نمی کند. و منافق هم می تواند بدون ایمان در قلبش، معیت و همراهی ظاهری داشته باشد.
خداوند در سوره مبارکه «حدید آیه ۱۴» می فرماید؛ هنگامی که روز قیامت فرا برسد منافقین به مومنانی که وارد بهشت شده اند می گویند:
«یُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَکُنْ معَکُمْ قالُوا بَلَىٰ وَلَٰکِنَّکُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَکُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْکُمُ الْأَمَانِیُّ حَتَّىٰ جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ»
ترجمه: «آنها را صدا میزنند: «مگر ما با شما نبودیم؟!» [مومنان] میگویند: «آری، ولی شما خود را به هلاکت افکندید و انتظار (مرگ پیامبر را) کشیدید، و (در همه چیز) شکّ و تردید داشتید، و آرزوهای دور و دراز شما را فریب داد تا فرمان خدا فرا رسید، و شیطان فریبکار شما را در برابر (فرمان) خداوند فریب داد».
این آیه به صراحت تصریح می کند که منافقین معیت و همراهی ظاهری با مومنان را داشته اند، اما چون معیت معنوی و ایمانی نداشتند، همراهی ظاهری آنان هیچ سودی برایشان ندارد.
و همین نکته (معیت معنوی) را خداوند در آخر آیه «۲۹ فتح» متذکر می شود:
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا»
ترجمه: «کسانی از آنها را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادهاند، خداوند وعده آمرزش و اجر عظیمی داده است».
در نتیجه منظور از معیت در این آیه کسانی هستند که بصورت معنوی و با انجام دادن عمل صالح با پیامبر صلی الله علیه و آله همراهی نمودند. وگرنه اگر مراد از معیت و همراهی با پیامبر صلی الله علیه و آله در این آیه ظاهری باشد، منافقین هم مصداق این آیه قرار خواهند گرفت.
بنابراین این آیه تنها شامل آن قسم از اصحابی خواهد شد که دارای ایمان و عمل صالح بودند.