معلم به مثابه روشنفکر آموزشی شهرام جمالی

معلم به مثابه روشنفکر آموزشی

شهرام جمالی

هفتم خرداد ۱۴۰۰

‌پس از چند روز نگرانی و اضطراب و در زمانه ای که شوربختانه شنیدن خبر روزمره مرگ دهها تن از هموطنان بر اثر کرونا، انگار برای خیلی ها عادی شده، ناگهان خبری مانند آوار بر سرم خراب می شود : بلای کرونا، مهدی بهلولی را بی رحمانه از ما گرفت! ... خبری که نه فقط ناگوار و مصیب‌بار که بسیار غریب و ناباورانه بود. آنقدر ناباورانه که با گذشت دو روز از خاموشی او، هنوز نمی توانم بهت و غم بزرگ خودم را از این مصیبت، پنهان سازم و البته میدانم که این روزها حال بسیاری از دوستان و دوستداران آن عزیزِ سفرکرده نیز بهتر از من نیست.

صفحه گفت‌وگوهای شخصی خودم را با او در‌ تلگرام باز می‌کنم و در حالی که انگشتانم می‌لرزد، صفحه را بالا و پائین می‌کِشم، بلکه با مرور پیام هایش کمی آرام بگیرم ... !

 « و خرافه ها را دور بریز ؛ با سنجشگری و جست‌وجو »

این جمله پرمعنا و البته درخورِ درنگ، عبارتی است که زنده یاد مهدی بهلولی، پروفایل‌ تلگرامش را به آن مزیّن‌ کرده بود. انتخابی هوشمندانه و به دور از کلیشه های شعاریِ مرسوم در فضای مجازی که نشان از نگرش ارزشمند این معلم اندیشه ورز به آموزش کیفی داشت.

استاد بهلولی همچنان که در بسیاری از نوشته ها و مصاحبه های خود بر شاخص های بنیادین آموزش کیفی نظیر عدالت اجتماعی، آموزش و پاسداشت حقوق بشر، سنجشگرانه اندیشی، آموزش اخلاق عام انسانی و ... تاکید می‌کرد، از تاثیر شاخص های چالش برانگیزی چون «آموزش زبان مادری» و «اختیارمند بودن آموزگاران» نیز غافل نبود و شجاعانه به آنها می‌پرداخت. رویکرد او به حرفه معلمی و اختیارمند بودن معلمان - آنچنان که در یکی از یادداشت های اخیرش نیز بر آن تاکید می‌ورزد - نه به مانند «یک ربات و یا تکنسین آموزشی که هر چه به او دادند را بی چون و چرا به دانش آموز، تلقین کند»، که فراتر از یک کارشناس و تسهیلگر آموزش و به مثابه یک «روشنفکر آموزشی» است و‌ بی گمان او خود یکی از معدود روشنفکران آموزشیِ زمانه ما بود که به آموزش، دلبستگیِ وجودی داشت.

در حدود یک دهه گذشته که کم و بیش، مطالب مرتبط با حوزه آموزش و پرورش را در رسانه ها دنبال کرده ام، کمتر نویسنده ای را دیده ام که این چنین کنشگرانه، دغدغه‌مند و با انگیزه درونی به آموزش و پرورش بپردازد و البته به تاثیرگذاری خود باورمند باشد.

استاد بهلولی معتقد بود که در آموزش و پرورش ما جای یک دسته کنشگران که نام‌ «روشنفکر آموزشی» بر آنها گذاشته بود خالیست و حالا من به این واقعیت تلخ می‌اندیشم که در نبودِ بهلولی گویی جای آن یک دسته، خالی‌تر هم شده!

به امید آنکه نگرش والای انسانی او به آزادی، عدالت، اخلاق و آموزش در نسل آینده کنشگران این مرز و بوم تکثیر شود.

« بر کُنده ی تمام درختان جنگلی

نام تو را به ناخن برکَندم

اکنون تو را تمام درختان

با نام می شناسند...»

یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.

اخبارفرهنگیان