اوّلین مداحـان
اولین مداح و روضه خوان امام حسین (ع)حضرت جبرئیل (ع) بود که برای حضرت آدم(ع)روضه عطش را خواند.
فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحیمُ
(سوره بقره آیه 37)
سپس آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت
( و با آنها توبه کرد. )
و خداوند توبه او را پذیرفت چرا که خداوند توبه پذیر و مهربان است.
چـون خـداى متعال اراده فرمود توبه آدم را بپذیرد پرده از جلوی چشم آدم برداشته شد و در ساق عرش اسامى خمسه آل عبا را مشاهده کرد و آنها را بر زبان راند
و از جبرئیل پرسید: اینان کیستند؟ جبرئیل آنها را مـعـرفـى کرد و سپس گفت: خدا را به این اسامى بخوان تا توبه ات را بپـذیرد، آدم پـرسید چگونه بخوانم ، جبرئیل گفت : بگو
یَا حَمِیدُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ یَا عَالِی بِحَقِّ عَلِیٍّ یَا فَاطِرُ بِحَقِّ فَاطِمَةَ یَا مُحْسِنُ بِحَقِّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ مِنْکَ الْإِحْسَانُ
وقـتـى جبرئیل نام حسین(ع) را برد قلب آدم(ع) شکست و اشکش جارى شد
گفت : برادرم جبرئیل چرا هنگامى که نام پنجمى را بر زبان جارى نمودم قلبم شکست و اشکم جارى شد؟ جبرئیل گـفـت : براى این فـرزندت مصیبتى روى مى دهد که مصائب در پیش آن کوچک و حقیرند. آدم گفت : اى برادر آن مصیبت چگونه است ؟
جبرئیل گـفـت : او را با لب تشنه مى کشند در حالى که غریب و بیکس و تنها است و یار و یاورى ندارد.
و اگر ببینى اى آدم او را در آن روز که مى گوید: واى از تشنگى و کمى یار و یاور و تـشنگـى چـنان بر او غـلبه کند که آسمـان به چـشمـش تـیره و تـار آید ، پس هیچکس او را یارى نکند مگر با شمشیر که بجانش افتند و سرش را از قفا ببرند و دشمنان پس از کشتن اموالش را غـارت نمایند و سرهاى او و یارانش را شهر به شهر و دیار به دیار بگردانند و زنانش را اسیر نمایند. سپس آدم و جبرئیل گریستند مانند زنى که فرزندش مرده باشد.
(بحار ج ۴۴ - نفس المهموم ص ۵۳)
تعریف مداحی
مداحی در لغت به معنای تعریف و تمجید کردن از کسی است و در اصطلاح مداحان تعریف کردن از ائمه اطهار و معصومین(ع) می باشد، که این تعریف باید به بهترین صورت امکان انجام گیرد،چرا که آنان از هرگونه معصیت و گناه به دور بوده و ازبندگان خاص و مقرّب درگاه خداوند متعال بوده اند.
پس مداحان گرامی باید هرچه بیشتر و بهتر در این درگاه گام برداشته و همچنین در تزکیّه نفس خود بکوشند و دیگران را هم اِرشاد نمایند.
قال الصّادق علیه السّلام :
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی جَعَلَ فیِ النّاسِ مَنْ یَفِدُ اِلَیْنا وَ یَمْدَحُنا وَ یَرْثی لَنا
امام صادق علیه السّلام فرمود :
خدا را سپاس که در میان مردم ، کسانی را قرار داد که به سوی ما می آیند و بر ما وارد می شوند و ما را مدح و مرثیه می گویند.
وسائل الشیعه ، ج 10 ص 469