آثار تاریخی اصلی گیلان به ترتیب تاریخی عبارت اند از :

آثار تاریخی اصلی گیلان به ترتیب تاریخی عبارت اند از :

1.چراغ علی تپه، (تپه مارلیک) واقع بر رود گوهر رود در نزدیکی روستای نصفی رودبار، متعلق به دوره ماد

2.بقعه استاشان بین روستاهای بنان و راه سران در شرق کوهی که بقعه ملاسرا قرار دارد. ظاهراً بر جای معبدی باستانی ساخته شده است.

3.سوری، بر کوه پشت روستای مروسن ساخته شده بر معبدی باستانی

4.سام و لام، که به عنوان بقعه آقا سید ابوالحسن بن الموسی الکاظم شناخته می‌شود، بر قله گرده کول در نزدیکی روستانی کمونی در بخش سمام رودبار. به نظر می‌رسد بر معبدی باستانی ساخته شده باشد.

5.گرده کول، یا بقعه آقا سید ابوالحسن بن موسی الکاظم، در قله کوه گرده کول در نزدیکی روستای کومونی بخش سمام شهر رودسر. تاریخ ساختمان ۱۰۴۸ هجری، بر مرمری بر دیوار آن حک شده است. به نظر می‌رسد بر روی معبدی باستانی بنا شده باشد.

6.ملا خروشه بر بالای یک دامنه بین روستاهای شوئیل و طلابنک در بخش اشکور سفلای رودسر.

7.شاه سفید کوه بر بلندای کوه بلور ساخته شده بر روی  معبدی قدیمی

8.بقعه آقا سید ابراهیم بن موسی الکاظم با امامزاده تورار، بر بالای کوه تورار در ۴ مایلی کلیشم در برودبار. به تنه یک درخت سوخته قدیمی در جلوی این بقعه چند شاخ گاو فرو شده است بنحوی که چون شاخه‌های طبیعی درخت جلوه می‌کند.

9.قلعه گور میرزا یا قلعه طاهر میرزا در میانه سفیدرود در بحش رستم آباد رودبار. رابینو از آن به فز فلعه یاد می‌کند.

10.قلعه شیندان بر بالای کوه حیران. در فاصله کمی از  مرز آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان. که دژ امیره حمزه حاکم آستارا هنگام قیام او علیه شاه عباس بوده است.

11.روستای تاریخی اسکابن، دهی جزء منطقه عمارلو بخش رودبار شهرستان رشت در 30000 گزی شمال خاور پل لوشان . کوهستان ، سردسیر. سکنه 85 تن . تاتی ، فارسی زبان . آب آن از رودخانه ٔ جیرنده . محصول آن غلات ، میوه جات . شغل اهالی زراعت و عده ای در زمستان برای کسب معیشت به گیلان میروند. راه آن مالرو است.

محوطه شیلانیک پشته اسکابن مربوط به عصر آهن دو-I  دوره اشکانیان است و در شهرستان رودبار ، بخش عمارلو ، روستای اسکابن واقع شده و این اثر در تاریخ 11 شهریور 1382 با شماره ثبت 9934 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .

در بین کشفیات باستان شناسان ایرانی – ژاپنی ، دو محوطه در ناحیه عمارلو مربوط به 10 تا 16 هزار سال قبل از میلاد میباشد که عبارتند از روستای خل وشت و اسکابن .

parsiandgm