حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم خیام نیشابوری

حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم خیام نیشابوری یکی از حکما و ریاضی دانان وشاعران بزرگ ایران در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری است .

او درشهرنیشابور به دنیا آمد واز این رو اورا خیام میگفتند که پدرش به شغل خیمه دوزی مشغول بوده است.

او ازبزرگترین دانشمندان عصر خود بوده ودارای هوش فوق العاده وحافظه قوی و نیرومندی داشته .

دردوران جوانی به فراگیری علم و دانش پرداخت طوری که درفلسفه نجوم و ریاضیات به مقامات بلندی رسید.

وی درعلم طب نیز مهارت داشت طوری که گفته شده سلطان سنجر را که درزمان کودکی به مرض آبله دچار بود درمان نمود

اوبه دوزبان عربی و فارسی شعر می سرودودرعلوم مختلف کتابهای باارزشی نوشت.

خیام دارای شهرت ومقام بوده واورابا لقبهای بزرگی چون امام،فیلسوف و حجه الحق ستوده اند.

خیام بیشتر عمر خودرادرنیشابور سپری کرد .وی درعلم نجوم نیز مهارت داشته طوری که تقویم جلالی را که گاهشمار ایرانی است نوشته ،خیام همیشه مورد احترام علما و دانشمندان بوده .

شهرت او گرچه به شاعری است ولی خیام فیلسوف و ریاضی دان بود رساله وی در جبر ومقابله و رساله ای دیگر که درآن به طرح و پاسخگوئی به مشکلات هندسه اقلیدس پرداخته ازجمله مشهور ترین آثار ریاضی اوست .

اشعار خیام در قالب رباعی ،شعری کوتاه ،ساده ،بدون فضل فروشی ودرعین حال حاوی معانی عمیق فلسفی است .

خیام معروفترین شاعر ایرانی است که بیش از چند هزار رباعی را به اونسبت داده واین شهرت جهانی او مرهون ترجمه رباعیاتش توسط (ادوارد فیتر جرالد) شاعر انگلیسی است .

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من

وین حرف معما نه تو دانی ونه من

هست از پس پرده گفتگوی من وتو

چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من

شیخی به زنی فاحشه گفتا مستی

هر لحظه به دام دگری پا بستی

گفتا شیخا هر آن چه گوئی هستم

آیا تو چنان که می نمائی هستی

هنگام سپیده دم خروس سحری

دانی که چرا همی کند نوحه گری

یعنی که نمودند درآیینه صبح

کز عمر شبی گذشت و تو بیخبری

در ایران روز 28اردیبهشت بزرگداشت این حکیم والا مقام است.

برماست که به عنوان ایرانی اهل خرد، بزرگان علم وهنر کشورمان راشناخته وبه آیندگان نیز این آشنایی را منتقل کنیم .